Materiały z konferencji naukowej, prezentujące zbiór studiów i refleksji historycznych nad przeszłością i teraźniejszością Kujaw, regionu niegdyś administracyjnie podzielonego. Dwudniowa konferencja odbyła się pierwszego dnia w Inowrocławiu, drugiego we Włocławku. Jej uczestnikami i autorami artykułów byli pracownicy naukowi UMK w Toruniu, Akademii Bydgoskiej i UAM w Poznaniu. Prezentowane w publikacji zagadnienia dotyczą m.in.: miejsca Kujaw w strukturze administracyjnej Polski (XII–XX w.); kształtowania się regionalizmu kulturowego Kujaw w pradziejach; społeczeństwa Kujaw w średniowieczu; szlachty kujawskiej w XVI–XVIII w.; ruchów narodowowyzwoleńczych; walki z germanizacją przed pierwszą wojną światową; Kujaw w obrębie rejencji inowrocławskiej w czasie drugiej wojny światowej i okupacji.