Za główne wyzwania ekologiczne u progu XXI wieku najczęściej uważa się: przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, powstrzymanie ubożenia różnorodności biologicznej, ochronę gatunków rzadkich i zagrożonych, zrównoważone, oparte na wiedzy ekologicznej gospodarowanie nieodnawialnymi zasobami przyrodniczymi, stworzenie naukowych podstaw gospodarowania zasobami przyrody ożywionej, stosowanie skutecznych technik walki ze szkodnikami z jednoczesnym minimalizowaniem degradacji i przeobrażeń środowiska. Dla sprostania tym wyzwaniom potrzebna jest gruntowna wiedza, głownie w zakresie biologii populacji organizmów i procesów ekologicznych zachodzących na poziomach organizacji biologicznej, będących przedmiotem badań ekologii jak i biologii. W grudniu 2008 roku Wydział Ekologii Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie zorganizował, we współpracy z Rosyjskim Ośrodkiem Nauki i Kultury przy Ambasadzie FR w Warszawie, konferencję zatytułowaną „Ekologiczne problemy XXI wieku”. Monografia ta jest rezultatem opracowania oryginalnych referatów wygłoszonych na tej konferencji. Zawiera szerokie spektrum problematyki ekologicznej, począwszy od zagrożeń ekologicznych, zagadnień z zakresu ekologii stosowanej, ochrony środowiska przyrodniczego i różnorodności biologicznej, kończąc na aspektach edukacji ekologicznej.