Trzeci tom Pism Urszuli Czartoryskiej jest poświęcony historii fotografii jako odrębnej sztuki, która kształtuje swoje oblicze przez niemal dwa stulecia. Świadomość tego, że fotografia przynależy do grona sztuk obrazowych, była zarzewiem najostrzejszych dyskusji wśród teoretyków i praktyków tej dyscypliny. Prestiżem cieszyła się tendencja, która wiązała fotografię z emocjonalnym malarstwem pejzażowym (impresjonistycznym) albo uszlachetnionym stylizacją "rembrandtowską" malarstwem portretowym. Zupełnie inne, węższe środowiska wiązały estetykę fotografii z radykalnym malarstwem racjonalistycznej abstrakcji albo repertuarem motywów surrealistycznego wizjonerstwa. Te m.in. problemy polskiej kultury artystycznej, a głównie sztuk wizualnych z przełomu wieków, porusza Czartoryska w niniejszym tomie.