Piotr Chmielowski, opierając się na teoriach Hipolita Taine'a, stworzył naukowe podstawy metod badawczych historii literatury oraz przedstawił zasady krytyki literackiej. Według niego, ocena krytyka powinna być zgodna z interesami społecznymi, rezultatami badań naukowych oraz ogólnie przyjętymi wymogami estetycznymi. Rozpocząwszy zawód literacki w epoce, kiedy krytyka u nas stała na bardzo niskim poziomie, starał się Chmielowski postawić ją na gruncie naukowym w duchu panujących w owym czasie prądów w Europie.