Warszawa, lat dwudziestych XX w. Czasy Wielkiego Kryzysu. Bezrobotny Nikodem Dyzma, prowincjusz z kresów, przebywa w Warszawie szukając pracy. Chce zostać fordanserem. Niegdyś miał pracę na poczcie, ale został z niej zwolniony. Teraz wyjechał do stolicy w poszukiwaniu posady. W Warszawie dorabia sobie grając na mandolinie w barach i knajpach, ale ma z tego kiepski zarobek. Do jego wymarzonej pracy fordansera nie chcą go przyjąć. Dyzma pewnego razu wędrując ulicą widzi gońca wsiadającego do tramwaju. Gońcowi wypada z torby koperta. Dyzma podnosi kopertę, znajduje tam zaproszenie na ważny raut, który ma się odbyć tego wieczoru. Idzie pod adres na kopercie, by odnieść list, ale właściciela zaproszenia nie ma w domu, gdyż wyjechał za granicę. Dyzma wraca do mieszkania państwa Barcik, gdzie wynajmuje kąt do spania i po długim wahaniu się zakłada frak i idzie na raut. Może przynajmniej się trochę naje, zanim go wyrzucą? powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1932, której akcja toczy się w Warszawie i Koborowie końca lat dwudziestych, u początku rządów Józefa Piłsudskiego oraz sanacji.