Książka stanowi plon rozległych badań empirycznych nastawionych na ujawnienie orientacji Polaków w początkowym okresie transformacji. Konstelacje orientacji indywidualnych tworzą typy mentalności, które charakteryzuje znaczna trwałość. Mentalność jest uwarunkowana przez system społeczny, ale zarazem – przejawiając się w działaniach ludzi – wpływa na funkcjonowanie i przekształcenia systemu społecznego. To decyduje o randze podjętej problematyki i sprawia, że książka ta przynależy do kanonu lektur socjologów i psychologów.