Berlin przełomu wieków XIX i XX. Powracający z nocnej hulanki hrabia Wentzel Croy-Dulmen przypadkiem ratuje z opresji piekną cudzoziemkę i wyzywa jej napastnika na pojedynek. Tajemnicza dama znika, rzuciwszy na pożegnanie kilka ironicznych słów, a on idzie się wyspać do swego pałacu przy alei Pod Lipami. Wkrótce okazuje się, że tajemniczą nieznajomą jest młoda Polka, siostra powstańca, Jadwiga Chrząstkowska. Hrabia Wentzel zafascynowany kobietą postanawia się do niej zbliżyć, jednak mimo otrzymanej pomocy Jadwiga nie chce się z nim spotkać. Hrabia nie daje za wygraną, będzie musiał jednak stawić czoła wielu przeszkodom, zanim zdobędzie serce dziewczyny. Między ustami a obrzegiem pucharu to historia powolnej, bolesnej przemiany zakochanego Wentzla w Wacława, sprusaczonego kosmopolity, w polskiego patriotę. Historia, która dowodzi, że nigdy nie jest za późno na zmianę, na wywikłanie się z przeszłości i nowy początek. Dowodzi też, który to już raz, potęgi i siły miłości.
Maria Rodziewiczówna pochodziła z rodziny ziemianskiej. Jej rodzice brali udział w powstaniu styczniowym, za co spotkały ich represje ze strony zaborców. Osiadła w 1881 roku w Hruszowie na Polesiu, w majątku rodzinnym, tam pracowała twórczo, zajmowała się gospodarstwem, a od 1905 roku działała aktywnie w społecznych organizacjach ziemiańskich. W swoich tekstach wierna była pozytywistycznym hasłom, poruszała w nich zagadnienia powstania styczniowego, kultu pracy, problemów kobiet. W czasie pierwszej wojny światowej i w pierwszych latach po niej, uczestniczyła w różnych akcjach społecznych, m.in. w akcji opieki nad ofiarami wojny.