Powieść popularnej od ponad stu lat powieściopisarki Marii Rodziewiczówny zainspirowana była nasiloną w latach osiemdziesiątych XIX wieku germanizacją Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Hrabia Croy-Dulmen, zagorzały patriota niemiecki, wypiera z pamięci fakt, że jego matką była Polka. Przypadkowo poznana Jadwiga, polska szlachcianka, doprowadza do zasadniczych zmian w jego życiu i poglądach. Hrabia stopniowo przeistacza się z Wentzla w Wacława...