Eseje bestsellerowej polskiej pisarki, laureatki Nagrody Literackiej Nike. Czy zwierzęta noszą maski? I co się kryje w ich oczach, skoro „nie ma tam duszy”? Czy możliwa jest heterotopia – świat radykalnie inny od naszego, gdzie „nie ma mowy o zabijaniu i zjadaniu”, bo Inni to „partnerzy, bliscy”? Gdzie zamiast wiedzy-władzy mamy strategię świadomej niewiedzy, a zamiast dominacji – współodczuwanie? Balansując na granicy literackiej mitologii i krytycznej eseistyki, Olga Tokarczuk opowiada nam o ciele, seksualności i śmierci, o uwikłaniu w płeć i uwiedzeniu darkroomem. O Michelu Faberze i Matriksie. A także o swoich podróżach, mapach lęków i lądów, ulicach Amsterdamu i horyzoncie Masywu Ślęży. Jeśli świat tworzony przez Olgę jest nieco lepszy niż ten, w którym żyjemy, to nie przez przemilczenie jego bolesnych miejsc, tylko dzięki przemodelowaniu go na miarę człowieka myślącego, wnikliwego, wrażliwego, współczującego – takiego, jakim jest autorka. Kinga Dunin, fragment wstępu Olga Tokarczuk (ur. 1962) – jedna z najpopularniejszych i poczytniejszych polskich pisarek, laureatka wielu prestiżowych nagród, w tym nagrody Nike 2008 (za Biegunów). Kilkakrotna laureatka nagrody czytelników Nike. Jej powieść Dom dzienny, dom nocny znalazła się na tzw. krótkiej liście nominowanych do Międzynarodowej Dublińskiej Nagrody Literackiej IMPAC. Należy do grona najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy. Prawa do tłumaczenia jej książek zostały sprzedane już do ponad dwudziestu krajów. W świecie Olgi Tokarczuk niedźwiedź stoi w kolejce przy kiosku, a pstrąg w migdałach z opowiadania Bardo. Szopka pojawia się na stole w restauracji, do którego zaproszono autorkę, choć żałowano nieco, że odmówiła wymyślonej przez siebie szopce istnienia w twardej rzeczywistości. Moment niedźwiedzia to książka o budowaniu własnego miejsca w świecie i języku. A to proces niełatwy i nigdy niekończący się. W zbiorze tekstów Tokarczuk możemy obserwować, jak tworzy ona swoją heterotopię personapolis. Jest to miasto trochę podobne do Amsterdamu, ale również do Barda i Wałbrzycha. Jak wspomniany pstrąg w migdałach istnieje jednocześnie w tekście literackim i empirycznym doświadczeniu. W swojej posthumanistycznej heterotopii pisarka toczy dialog z J. M. Coetzeem i stworzoną przez niego literacką postacią, Elizabeth Costello, bo oboje są równie prawdziwi. W tekstach Tokarczuk podważona zostaje cezura między naturą a kulturą, kobietą i mężczyzną, prawdą życia i opowieści. Joanna Bator