Burzliwy rozwój obiektowych baz danych miał miejsce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. W ostatnich latach XX wieku silnie rozwijała się też koncepcja półstrukturalnych baz danych. Obecnie nadal używa się obu tych rodzajów baz danych. Chociaż są one dalej rozbudowywane, jednak zajmują ważne nisze rynkowe. Książka składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to podręcznik do prowadzonego przez autora wykładu monograficznego. Zawiera prezentację modeli danych strukturalnego obiektowego i półstrukturalnego (w tym XML) oraz omówienie języków zapytań dla tych modeli (OQL, XQuery, SBQL itd). Dużo miejsca poświęcono interesującej półstrukturalnej bazie danych LORE. Przedstawiłem jej ciekawy język zapytań Lorel, jego realizację w SZBD oraz koncepcję półschematu danych DataGuide. Druga część tej książki to zbiór wyników badań naukowych. Zawarto w niej autorską koncepcję północnej kontroli typów opartą na półschematach danych, zaimplementowaną w SZBD JLoXiM strumieniową metodę realizacji zapytań SBQL oraz rozważania o uniwersalnym modelu danych i uniwersalnym języku zapytań.