Niniejszy tom jest pierwszym z dwóch woluminów poświęconych polityce zewnętrznej Rzeczypospolitej u progu trzeciej dekady wolności. Obejmuje on szeroki wachlarz zagadnień. Artykuły mają często charakter podsumowania poszczególnych aspektów polityki zagranicznej. Niejednokrotnie jednak autorzy, wywodzący się z kilkunastu ośrodków akademickich w Polsce, podejmują próbę prognozowania rozwoju danych zagadnień w przyszłości. W książce omawiane są zarówno polskie dążenia „powrotu do Europy", czy koncepcja prometejska. Nie brak również modnego w ostatnich latach pojęcia „polityki historycznej" i jego wpływu na politykę zewnętrzną oraz coraz bardziej obecnego w polskiej świadomości społecznej świata islamskiego. Podjęto też temat poglądów na politykę zagraniczną wybranych środowisk politycznych w Polsce. Inną kwestią, także bardzo ważną są sprawy bezpieczeństwa i dostosowywanie polskiej polityki bezpieczeństwa do nowych wyzwań. Szczególną rolę odegrał w minionych latach proces dostosowywania polskiego prawa do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej. Ostatnim zbiorem poruszanych zagadnień jest promocja polskiej kultury i oświaty za granicą i wśród Polonii, działalność polskich placówek konsularnych oraz, dla wielu po dziesięcioleciach wygnania upragnione, powroty Polaków do kraju. Niniejszy tom nie pretenduje do roli kompendium wiedzy o polskiej polityce zagranicznej. Nie jest też próbą kompleksowego podsumowania jej ostatnich dwudziestu lat. Ma natomiast na celu zwrócenie uwagi na pojedyncze aspekty polityki zagranicznej naszego państwa. Niektóre z nich, nierzadko pozornie pozbawione znaczenia, okazują się niezwykle interesujące. Właśnie odkrycie przed czytelnikiem tychże przyświecało idei powstania niniejszej książki.