Nawet we wczesnym okresie pisarstwa Orzeszkowej, gdy ani wiedza o życiu, ani talent pisarski nie osiągnęły jeszcze pełnej dojrzałości, powstało jednak parę utworów, które odegrały dodatnią rolę w rozwoju powieści polskiej i w przenikliwy i cięty sposób demaskowały kulturę arystokratycznego salonu. Do tych powieści należą "Pompalińscy", utwór napisany około 1876 r. Jest to w twórczości Orzeszkowej jeden z najbardziej ostrych ataków na arystokrację, na tę nieliczną a najbardziej uprzywilejowaną warstwę społeczną, najgłębiej zakorzenioną w zgniłym systemie pojęć i przesądów feudalnych, najtwardziej opierającą się burżuazyjnemu postępowi.