OD REDAKCJI W latach siedemdziesiątych XX wieku Jan Lutyński zaprezentował koncepcję działań pozornych. Działania te odznaczały się następującymi cechami: 1) oficjalnie uznaje się je za istotne dla realizacji jakiegoś ważnego społecznie celu; 2) celu tego faktycznie nie realizują; 3) o ich nieprzydatności powszechnie wiadomo w danej zbiorowości; 4) jest to wiedza prywatna, oficjalnie nieuzewnętrzniana; 5) ich rzeczywista funkcja polega na samym ich istnieniu; 6) zawierają zawsze jakiś element fikcji, odnoszący się do ich przebiegu czy celu. W niniejszym tomie „Przeglądu Socjologicznego” prezentujemy teksty ilustrujące aktualność różnych elementów tej koncepcji w nowej rzeczywistości społecznej. Poszczególni autorzy, odwołując się do rozważań J. Lutyńskiego, analizują różne rodzaje i formy działań pozornych w naszym życiu religijnym, w funkcjonowaniu służby cywilnej, w procesie stanowienia prawa, w dialogu obywatelskim, a także w szkolnictwie wyższym.