W związku z obchodami Roku Piotra Skargi jednym z najczęściej stawianych pytań - zarówno w dyskusjach stricte naukowych jak i w publicystyce - było pytanie dotyczące tego, czy współczesny człowiek, żyjący hic et nunc, może odnaleźć w działalności i w przesłaniu królewskiego kaznodziei jakieś aktualne dla siebie idee i wskazówki? Czy rzeczywiście myśl wielkiego jezuity z czasów kontrreformacji jeszcze dziś w początku XXI wieku może być inspirująca - pomimo odmiennej sytuacji społeczno-politycznej, kulturowej, mentalnej? Czy też, jak chcą niektórzy: owszem, Piotr Skarga przez wieki był istotnym fragmentem polskiego dziedzictwa kulturowego, do którego odwoływały się kolejne pokolenia Polaków, ale dziś jest już anachroniczny i pozbawiony waloru inspirującego? Niniejsza publikacja podejmująca temat życia i działalności Piotra Skargi wpisuje się w tę dyskusję - akcentując żywotność i aktualność idei Skargowskich także i w czasach współczesnych. Autorzy i redaktorzy monografii postawili sobie za zadanie z jednej strony przypomnienie dokonań Piotra Skargi, zaś z drugiej pokazanie rozmaitych oblicz i różnorodnych mechanizmów Skargowskich inspiracji kulturowych.