Stanisław Brzozowski (1878-1911) – poeta e filosofo, jak określił się przedśmiertnie, swą pasję filozoficzną i krytyczną poświęcił służbie osobowości twórczej, polskości nowoczesnej, ludzkości wyzwolonej. Filozofia dojrzałości dziejowej, którą stworzył, oznaczała świadomą postawę krytyczną wobec wszelkich demonów przyrody i historii, to znaczy natury ubóstwionej i historii urzeczowionej. Nie uznawał żadnych praw „obiektywnych”, odkrywał poza nimi zawsze ludzką sprawczość. Filozof i krytyk, prozaik i dramaturg, publicysta i pamflecista, autor "Kultury i życia", "Legendy Młodej Polski", "Idej", "Głosów wśród nocy", "Płomieni", "Pamiętnika" działał naprawdę "Sam wśród ludzi", jak przepowiadał tytuł jego wielkiej powieści. Padł ofiarą zabójczego oskarżenia, ale jego dzieło stało się zaczynem wielkich debat, sporów i konfliktów. "Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX"  - to wielobarwny esej biograficzno-kulturowy. Andrzej Mencwel wpisuje twórczą osobowość autora Kultury i życia w dramaturgię historyczną, ideową i polityczną polskiego i europejskiego wieku XX. Dylematy Brzozowskiego okazują się problemami, z którymi zmagamy się do dzisiaj.