Przedmiotem prezentowanych w zbiorze szkiców jest analiza stanu przede wszystkim politycznych stosunków Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku. Zdecydowanie mniej miejsca zajmują zagadnienia związane z relacjami w płaszczyźnie ekonomicznej czy kulturalnej. Poszczególni badacze w stopniu zróżnicowanym akcentują zbieżność i różnice interesów w stosunkach bilateralnych Polski z sąsiadami, obszary współpracy i rywalizacji, czynniki sprzyjające i utrudniające współpracę. Siedem artykułów poświęcono głównym aspektom stosunków dwustronnych, w trzech szkicach przedstawiono problematykę regionalną oraz stosunki sąsiedzkie w kontekście szerszych problemów bezpieczeństwa europejskiego. Analizy prowadzone są z punktu widzenia interesów Polski i rodzimej percepcji przedstawianych zjawisk i procesów. Sposób opracowania tematu wynika z zainteresowań badawczych autorów, z przekonania o dużym znaczeniu omawianych kwestii dla praktyki stosunków Polski z sąsiadami oraz z przyjętej metodologii.