Edytorstwo tekstów dawnych należy dziś do tej dziedziny naukowej, której granice wyznaczają z jednej strony osobiste zainteresowania uprawiających ją filologów, z drugiej – ciągle wzrastająca (paradoksalnie) liczba niewydanych zabytków piśmiennictwa, kryjących w sobie nierzadko skarby literackie i świadectwo życia minionych epok. Tekstologiczne upodobania dzisiejszych edytorów, sytuujące się zazwyczaj na peryferiach współczesnej humanistyki, dotyczą raczej dwudziestowiecznej twórczości artystycznej, przed- i powojennej intymistyki lub poetyckiej spuścizny najważniejszych w XX wieku autorów, na dalszy plan odsuwając m.in. literaturę romantyzmu czy pisarstwo wcześniejszych stuleci. Edytor XXI wieku równie często pomija teoretyczną refleksję nad kształtowaniem się indywidualnego warsztatu swoich poprzedników, tekstologicznych osiągnięć tzw. przygodnych edytorów, dawnych pisarzy bądź dziewiętnastowiecznych wydawców-profesorów, których dorobek okołoliteracki stanowi przykład łączenia różnorodnych dziedzin badawczych, zainteresowań estetycznych i naukowych. Analiza minionej praktyki wydawniczo-redaktorskiej – z dzisiejszego punktu widzenia w wielu aspektach trudnej jednak do zaakceptowania – pozwala bowiem lepiej poznać i współczesną tekstologię oraz umieścić ją na mapie podejmowanych przez nas działań edytorskich. Proces „odpominania” przedsięwzięć wydawniczych ubiegłych stuleci warto rozpocząć od przypomnienia sylwetek dziewiętnastowiecznych pisarzy i uczonych, których decyzje redaktorskie wpłynęły na rozwój edytorstwa naukowego w Polsce, nierzadko przyczyniając się do późniejszego wypracowania nowoczesnych metod krytyki i analizy tekstów literackich i źródłowych. Wokół powyższych zagadnień koncentrują się rozważania zawarte w drugim numerze „Sztuki Edycji”.