Tytuł powyższy może nieco wprowadzać w błąd. Sugeruje mianowicie, że treść książki dotyczy trzech dziejopisów, najbliższych czasowo początkom naszego państwa. W rzeczywistości dotyczy ona czterech historyków. Trzech z pośród nich ukazało fragmenty wczesnych dziejów Polski. Paweł Jasienica, omawiając treści kronik Thietmara, Anonima Galla i Wincentego Kadłubka, dał do nich obszerny komentarz, który jest, podobnie jak dzieła pisarzy z XI i XII wieku, źródłem poznania potrzeb społecznych, tym razem w drugiej połowie XX wieku. Autor umieszcza swe uwagi w szerokim kontekście dziejowym wczesnego średniowiecza polskiego. Przytaczając fragmenty kronik, ukazuje realia dawnej epoki, wydarzenia polityczne i przede wszystkim zwraca uwagę na ich znaczenie dla kształtowania się świadomości zbiorowej Polaków, na wartości ważne dla ich wspólnoty - wolność, niepodległość, przywiązanie do własnej ziemi i własnej tradycji. (ze Wstępu Henryka Samsonowicza) Paweł Jasienica Leon Lech Beynar, ps. Jasienica (ur. 10 listopada 1909 roku w Symbirsku, zm. 19 sierpnia 1970 roku w Warszawie) - polski pisarz historyczny, eseista i publicysta "Tygodnika Powszechnego". W czasie II wojny światowej oficer Armii Krajowej. W lipcu 1948 roku został aresztowany przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa i wypuszczony na wolność dzięki interwencji Bolesława Piaseckiego. Wstąpił do Stowarzyszenia Pax, z ramienia którego w 1950 roku zarządzał stowarzyszeniem Caritas. Od grudnia 1959 roku jeden z wiceprezesów Związku Literatów Polskich. Był również współredaktorem "Tygodnika Powszechnego" oraz działaczem i ostatnim prezesem Klubu Krzywego Koła (1962). .