Mechanizm uzależnienia według prof. Tadeusza L. Chruściela jest dość skomplikowany: „Po każdym łyku alkoholu, zaciągnięciu się dymem z papierosa lub zażyciu środka psychoaktywnego miliardy potężnie działających drobin chemicznych o różnej strukturze, mających wspólną cechę – działanie uzależniające – zmieniają wewnętrzną organizację mózgu. Wyzwala się wiele chemicznych i elektrycznych reakcji łańcuchowych. Łączy je jedna substancja – dopamina. Jej poziom w mózgu wzrasta wraz z pojawieniem się we krwi i po osiągnięciu działającego poziomu substancji uzależniającej”.