Jest to kolejna już z powieści Kraszewskiego, która za cel obiera sobie krytykę stanu szlacheckiego. Ukazuje jej małostkowość, interesowność i próżność. Głównym bohaterem powieści jest mecenas Szkalmerski zwany Złotym Jasieńkiem, który żyje ponad stan. Sytuacja mecenasa diametralnie się zmienia zaraz po hucznych obchodach jego urodzin, kiedy to główny bohater nagle znika…